Ν ί κ ο ς Κ α ζ α ν τ ζ ά κ η ς

          Γράφουν οι μαθητές Κατσαρός Β., Παντελαίος Δ., Χερουβείμ Μ.

Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1883, και εκεί, στην τουρκοκρατούμενη μικρή πόλη, μαθαίνει τα πρώτα του γράμματα. Η επανάσταση του 1897 τον αναγκάζει να φύγει, και για δύο χρόνια ν’ ακολουθήσει μαθήματα σ’ ένα σχολείο Φραγκισκανών μοναχών στη Νάξο. Το 1899 επέστρεψε στη γενέτειρά του, όπου τέλειωσε το γυμνάσιο. Από το 1902-1906 σπουδάζει νομικά στην Αθήνα, και το 1907-1909 στο Παρίσι, όπου δέχτηκε επιδράσεις από τη διδασκαλία του Γάλλου φιλοσόφου Bergson. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα θα εργαστεί μεταφράζοντας φιλοσοφικά βιβλία. Η γνωριμία του με τον Αγγελο Σικελιανό, στα 1914, υπήρξε άλλη μια σημαντική στιγμή της ζωής του. Το 1918 και το 1919 ταξιδεύει στην Ελβετία και στη Ρωσία, ως ανώτερος κρατικός υπάλληλος, για τον επαναπατρισμό των Ελλήνων του Καυκάσου.

Το 1922 μένει στη Βιέννη, και ύστερα για περισσότερο καιρό στο Βερολίνο, όπου, υπό την επίδραση της κομουνιστικής ιδεολογίας, έγραψε την “Ασκητική”. Στην Ελλάδα γυρίζει το 1924, αφού προηγουμένως περνά από την Ασίζη της Ιταλίας. Ο Καζαντζάκης ήταν ένας από τους πιο πολυταξιδεμένους `Ελληνες πνευματικούς ανθρώπους, ενώ τα πολύ συχνά ταξίδια που πραγματοποιούσε στο εξωτερικό δεν του επέτρεψαν σχεδόν ποτέ να μείνει σταθερά στην Ελλάδα για πολύ καιρό. Σημαντικά γεγονότα της ζωής του Καζαντζάκη ήταν η υποψηφιότητα του για την απονομή των Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1947 και το 1957 (τη χρονιά του θανάτου του), καθώς και το βραβείο Ειρήνης που του δόθηκε ένα χρόνο πριν το θάνατο του στη Βιέννη. 

Εργογραφία του Νίκου Καζαντζάκη

Μυθιστορήματα

Αναφορά στον Γκρέκο
Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά
Μέγας Αλέξανδρος
Ο βραχόκηπος
Οι αδερφοφάδες
Ο καπετάν Μιχάλης
Ο τελευταίος πειρασμός
Όφις και κρίνο
Ο φτωχούλης του Θεού
Ο Χριστός ξανασταυρώνεται
Πινακοθήκη και Παναθήναια
Σπασμένες ψυχές
Στα παλάτια της Κνωσού
Συμπόσιον
Τόντα - Ράμπα

Ποίηση

Οδύσσεια
Τερτσίνες

Δοκίμια & Φιλοσοφία

Ασκητική
Ιστορία της ρώσικης λογοτεχνίας
Μπερξόν
Ο Φρειδερίκος Νίτσε

Θέατρο

Βούδας
Έως πότε;
Ιουλιανός ο Παραβάτης
Καποδίστριας
Κούρος ή Θησέας
Κωμωδία. Τραγωδία μονόπρακτη
Κωνσταντίνος Παλαιολόγος
Μέλισσα
Νικηφόρος Φωκάς
Ξημερώνει
Ο Οθέλλος ξαναγυρίζει
Ο Πρωτομάστορας
Οδυσσέας
Προμηθέας (τριλογία)
Σόδομα και Γόμορρα
Φασγά
Χριστός
Χριστόφορος Κολόμβος

Ταξιδιωτικά

Κρήτη
Σκίτσα από το Άγιον Όρος
Ταξιδεύοντας (Ισπανία, Ιταλία, Αίγυπτος, Σινά)
Ταξιδεύοντας (Ιταλία, Αίγυπτος, Σινά, Ιερουσαλήμ, Κύπρος, ο Μοριάς)
Ταξιδεύοντας Α΄. Ισπανία
Ταξιδεύοντας Β΄. Ιαπωνία & Κίνα
Ταξιδεύοντας Γ΄. Αγγλία
Ταξιδεύοντας. Ρουσία
Τι είδα στη Ρουσία (από τα ταξίδια μου)

                 Μεταφράσεις

Λογοτεχνικά

Δάντης, Η Θεία Κωμωδία

Ομήρου Ιλιάδα

Φιλοσοφικά – Επιστημονικά

Τζέημς Η θεωρία της συγκινήσεως

Πλάτων, Δημόδοκος

Νίτσε, Η γέννησις της τραγωδίας

Λαισάν Η αγωγή επί τη βάσει της επιστήμης

Μακιαβέλι Ο ηγεμόνας 

Βιογραφίες

Γιοχάνες Γέργκενσεν, Ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης

Μεταφράσεις - διασκευές παιδικών βιβλίων

Ιούλιος Βερν Οι πειραταί του Αιγαίου

Περιπέτειες Κινέζου στην Κίνα

Η χώρα των αδαμάντων

Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες

Από τον Καύκασο στο Πεκίνο

Η πλωτή πολιτεία

Μιχαήλ Στρογκώφ

Περιλήψεις

Ασκητική

Το φιλοσοφικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη «Ασκητική», αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κείμενά του, μέσα από το οποίο προσπαθεί να εκφράσει τα μεταφυσικά του πιστεύω, ενώ την θεωρούσε ως «το σπόρο απ’ όπου βλάστησε όλο το έργο του». Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό του Δημήτριου Γληνού «Αναγέννηση», το 1927, ενώ η πρώτη έκδοση έγινε το 1945 στην Αθήνα. Το 1930 εξ αιτίας της «Ασκητικής» επρόκειτο να οδηγηθεί στα δικαστήρια για αθεϊσμό, αλλά η δίκη τελικά δεν έγινε ποτέ.

Τόντα - Ράμπα

Στο έργο συμπυκνώνονται οι εντυπώσεις και οι εμπειρίες του Καζαντζάκη από τη Σοβιετική Ένωση. Κεντρικό πρόσωπο είναι ένας νέγρος, ο Τόντα-Ράμπα· το όνομά του στα εβραϊκά σημαίνει «ευχαριστώ». Τον πλαισιώνουν επτά ακόμη χαρακτήρες, με διαφορετική καταγωγή και πολιτισμικό υπόβαθρο: ο Σουκι, ένας Κινέζος γερο-δάσκαλος· ο Αμίτα, ένας Γιαπωνέζος γέρος ποιητής· η Πολωνοεβραία Ραχήλ (λογοτεχνικό πρόσωπο της Ραχήλ Λιπστάιν, φίλης του Καζαντζάκη από τα χρόνια του Βερολίνου)· ο Κρητικός Γερανός («Γερανός» είναι ένα από τα ψευδώνυμα του Καζαντζάκη)· ο Αζάντ, ένας Αρμένης γέρος εργάτης· και ο Άνθρωπος με τις μεγάλες μασέλες.

Όλα αυτά τα πρόσωπα έρχονται στη Ρωσία από διάφορους τόπους, πηγαίνουν πρώτα στο Αστραχάν για να παρακολουθήσουν ένα Ανατολικό Συνέδριο και κατόπιν στη Μόσχα, όπου γιορτάζεται η επέτειος της Επανάστασης με λαμπρές παρελάσεις. Στο τέ-λος, ο Τόντα-Ράμπα, που έχει πάει να προσκυνήσει στο Μαυσωλείο του Λένιν, έχει ένα όραμα πύρινης καταστροφής· μετά την κάθαρση του παλαιού κόσμου, βλέπει τους σπόρους κάτω από τη γη να ζωντανεύουν από τη βροχή και να σχηματίζουν τη μορφή του Λένιν.

Οι αδερφοφάδες

Η ιστορία τοποθετείται στον Κάστελο, ένα απομονωμένο χωριό της Μακεδονίας, στα χρόνια του Εμφυλίου. Το χωριό βρίσκεται υπό τον έλεγχο του στρατού και πολιορκείται από τους αντάρτες. Ο ιερέας του, ο παπα-Γιάνναρος, στέκεται ανάμεσα στις δύο παρατάξεις και προσπαθεί να τις συμφιλιώσει.

Ωστόσο, όλες του οι παραινέσεις αντιμε-τωπίζονται με αδιαφορία, αφού κάθε παράταξη τον θεωρεί όργανο της άλλης. Ο παπα-Γιάνναρος αναρωτιέται πού βρίσκεται το δίκιο· παρ' όλο που το κοινωνικό όραμα των ανταρτών του φαίνεται σωστό σε κάποια σημεία, τον προβληματίζει η απάνθρωπη συμπεριφορά τους.

Ενώ η κατάσταση στον Κάστελο είναι τραγική, παίρνει τη μεγάλη απόφαση: συναντά τον αρχηγό των ανταρτών, τον καπετάν Δράκο (που είναι γιος του) και συμφωνεί να του παραδώσει το χωριό, με τον όρο να μην πειράξει κανέναν. Στη συνέχεια, απευθύνεται στους χωρικούς και τους πείθει να δεχτούν τη συμφιλίωση. Όμως, μόλις οι αντάρτες μπαίνουν στον Κάστελο, ο καπετάν Δράκος εκτελεί 12 άτομα.

Θεωρώντας τον εαυτό του υπεύθυνο για το θάνατό τους, ο παπα-Γιάνναρος δηλώνει ότι θα γυρίσει όλα τα χωριά για να συμφιλιώσει τους ανθρώπους και να τους πει να μην πιστεύουν ούτε τους «μαύρους» ούτε τους «κόκκινους». Έχει ήδη αρχίσει να απομακρύνεται, όταν ο καπετάν Δράκος διατάζει να τον σκοτώσουν.

Αποφθέγματα

Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβάμαι τίποτα, ειμαι λεύτερος.

Η ομορφιά δεν έχει έλεος. Δεν την κοιτάζεις, αυτή σε θωρεί και δε συγχωρεί...

Ό,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ότι δεν ποθήσαμε αρκετά.

Ζούμε μόνοι, πεθαίνουμε μόνοι, το ενδιάμεσο φωτεινό σημείο το λέμε ζωή.